Sibel Özdemir’den Fuat Oktay’a: “Beş Yılın Sonunda Bu Sistemin Yapısal Sorunlarını Ortaya Koyacak Mısınız?”
CHP İstanbul Milletvekili Sibel Özdemir, Cumhurbaşkanlığı ve bağlı kuruluşlarının bütçesinin görüşüldüğü TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda; “Son beş yılın sonunda bu sisteminin yapısal sorunlarını ortaya koyacak mısınız? Bu yapısal sorunlarda nasıl çözümler üreteceksiniz” dedi.
Cumhurbaşkanlığı ve Cumhurbaşkanlığına bağlı, ilgili ve ilişkili kurum ve kuruluşların 2023 yılı bütçeleri, bugün TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’ın iştirakiyle görüşülüyor. Komisyonda kelam alan CHP İstanbul Milletvekili Sibel Özdemir, şöyle konuştu:
“YENİ SİSTEMDE EN ÇOK TARTIŞILAN ALANLAR: YASAMA, YÜRÜTME, YARGI, KUVVETLER AYRILIĞI İLKESİ”
“Ben de geçtiğimiz devirde, Anayasa görüşmelerine, bu sistem değişikliği görüşmelerine şahsen katılmış, takip etmiş, ayrıntılı tartışmaların yapıldığı komitede yer almış biri olarak aslında bugün de bu süreci tahminen de işte tamamladığımız, artık test ettiğimiz ve birlikte tartıştığımız Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde bir nevi gözlemlemiş de olduk. Bu yeni sistemle birlikte bugün de en çok tartışılan olağan ki yasama, yürütme, yargı, kuvvetler ayrılığı unsurundaki yapı içerisinde yürütmenin ve bilhassa de bir parti genel lideri olan Cumhurbaşkanının tahminen de kararlardaki müdahalesi, baskısı, yönlendirmesi sürecinin yarattığı ekonomik ve toplumsal maliyetleri tartışıyoruz aslında. Bizim o günlerde öngördüğümüz bütün bu süreçle bugün karşı karşıyayız. Bilhassa de yürütmenin tek kişilik bir hükümet sisteminde Cumhurbaşkanının en çok da tahminen de güvensizlik yarattığı ve toplumsal olarak sorun yarattığı alan yargı sistemi üzerindeki ve hukuk güvenliği üzerindeki baskısı ve atama kararlarındaki aktifliği.
“HESAP VEREBİLİRLİKTEN, ŞEFFAFLIKTAN, DENETİM SİSTEMLERİNDEN UZAKLAŞILDI”
Bu sistemle birlikte en çok tartıştığımız ve bu bütçe devrinde ve bu periyoda de aslında sirayet eden hesap verebilirlik ve şeffaflıktan uzaklaşılan, ekonomik manada da mali disiplinden, kontrol düzeneklerinden uzaklaştığımız bir yapıyla karşı karşıya kaldık. Ekonomik manada, toplumsal manada ve devlet siyaseti gereği kurumsal inanç tesis etmesi gereken kurumsal yapıların çoğunluğunu bir parti genel lideri olan Cumhurbaşkanının ataması, Cumhurbaşkanı kararları, kararnameleri bunlar önemli sorun olarak karşımıza çıktı.
“BEYİN GÖÇÜNDE 32 ÜLKE ARASINDA 24’ÜNCÜ SIRAYA GELDİK”
Tabii, bir parti genel lideri olan Cumhurbaşkanının bir parti iktidarı yanı sıra yönetirken ülkeyi, ferdî iktidarını da müdafaaya dönük tercihleri ve kararlarıyla da karşı karşıya kaldık. Doğal olarak, bu süreçlerin sonucunda bugün hepimizin gelmiş olduğu süreçte önemli ekonomik, toplumsal, memleketler arası alanda da bir nevi krizler yaşadığımız bir tablo var karşımızda. İşte, ekonomik manada karşılaştığımız tablo, yüksek enflasyon, TL’nin bedel kaybı, yüksek işsizlik, kişi başına gelirdeki geldiğimiz durum yani ekonomik bilgilere baktığımız vakit önemli bir geriye gidiş sürecini yaşıyoruz. Zira bilimsel, kozmik, ekonomik ya da kurum kararları yerine ferdî kararlar ve ferdî tercihlerle şekillenen bir yapıyla karşı karşıya kaldık. Enflasyon, işsizlik sayılarını söylemiyorum, düşük gelir tuzağına giden bir ülke olduk; dış ticaret açığı, cari açıkta yapısal dönüşümleri sağlayamadık. Gençler, bilim insanları, akademisyenler, hekimler yetişmiş nitelikli insan gücümüzün ülkede itimat ve huzur ortamını görmediği bu sistem krizi ve bu kurumsuzlaşma, liyakatsizleşme ve kuralsızlaşma ortamında inançlı bir ortamı da kuramadık maalesef, beyin göçünde 32 ülke ortasında 24’üncü sıraya geldik.
“SİZİN ORTAYA KOYDUĞUNUZ POLİTİKALAR BİR SONUÇ DOĞURMUYOR”
Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcısı, memleketler arası raporlarda -ben Avrupa Birliği Ahenk Kurulu Üyesi olarak- 2018 sonrası bütün kurum raporlarında bilhassa de istikrar denetleme düzeneği ve yürütmenin demokratik hesap verebilirliği -ki bu yalnızca seçimlere indirgeniyor, ben bunu bu türlü okuyorum karşı tarafın konuşmalarından- kurumsal yapılarda önemli bir geriye gidiş var. Bağımsız özel kurumlar, düzenleyici denetleyici kurumlarda önemli bir tenkitle karşıyız ve doğal olarak bir parti teşkilatı üzere yapılanmayı görüyoruz, liyakat değil, siyasi aidiyetin ortaya çıktığını görüyoruz. Bu kuralsızlık, keyfilik, kişisellik, bu üstten aşağıya, en üstten, devletin en üst kurumundan en alt kurumlarına kadar da sirayet ediyor. Doğal olarak, sizin ortaya koyduğunuz siyasetler bir sonuç doğurmuyor. İşte, bugün baktığımız vakit üniversitelerin idaresi, atamalar, YÖK Liderinin bir misyon ihmali yapıp müdahale edememesi… Bir akademisyen olarak, buradaki öteki kurumlarımıza da tıpkı sıkıntıları yaşıyoruz. Doğal olarak, burada bir sorun alanı var lakin bu sorunu da yok sayan bir yaklaşım karşımızda.
“BU YAPISAL SORUNLARDA NASIL ÇÖZÜMLER ÜRETECEKSİNİZ?”
İşte, bugün, bu bütçe periyoduna bakanlar geldi, bakanlar sorun alanlarını öncelemek yerine Cumhurbaşkanının kendilerine maksat gösterdiği alanlarda çalışmalarını anlattılar. Somut siyaset tekliflerini göremedik, hangi bütçemiz, hangi siyasette, hangi sorun alanına gidecek? ya da buradaki sorulara faal yanıtlar verilemedi. Sizin Cumhurbaşkanlığı içerisinde işte başkanlıklar, ofisler, genel sekreterlik, siyaset şuraları var. Ya, bunların hepsinin ilgili bakanlıklarda müdahil kurumları var, buraya önemli bir insan kaynağı var ve önemli bütçelerinde yüzde 60’tan fazlası da işçi masraflarına gidiyor. Artık, burada ya neden bu türlü bir tercihte bulunuyorsunuz? ve bu bireyler kimler, nasıl atanıyorlar, kimin kararıyla atanıyor ve ne iş üretiyorlar? Son beş yılın sonunda bu sisteminin yapısal sıkıntılarını ortaya koyacak mısınız? Bu yapısal problemlerde nasıl tahliller üreteceksiniz?”
